سابسیژن چیست و چگونه اسکارهای فرورفته را درمان میکند؟
سابسیژن (Subcision) که به معنی آزادسازی زیرپوستی است، یک روش جراحی سرپایی کمتهاجم است که برای درمان اسکارهای فرورفته (آتروفیک) مانند جای جوش عمیق، چین و چروکهای مقاوم و خطوط عمیق خنده به کار میرود.
مکانیسم عملکرد:
ایجاد فرورفتگی در پوست، بهدلیل وجود باندهای محکم و نواری شکلی به نام بافت فیبروتیک (Fibrous tissue) است که لایههای زیرین پوست را به بافتهای عمیقتر میکشند و نگه میدارند. این چسبندگی مانند یک نخ نامرئی، سطح پوست را پایین میکشد.
مکانیسم سابسیژن بر اساس الگوی علت و معلول به شرح زیر است:
- برش و آزادسازی بافت: پزشک با استفاده از یک سوزن مخصوص، از طریق سوراخی کوچک وارد لایه زیرین اسکار میشود و این باندهای فیبروتیک را بهطور فیزیکی قطع (Release) میکند.
- پر شدن طبیعی حفره: پس از قطع شدن باندها، سطح پوست آزاد شده و به حالت عادی بازمیگردد. در فضای ایجاد شده، بدن بهطور طبیعی خونریزی کنترلشدهای انجام میدهد.
- تحریک کلاژنسازی: این فرآیند خونریزی و آسیب کنترلشده، پاسخ ترمیمی بدن را فعال میکند. در نتیجه، تولید کلاژن جدید در زیر اسکار بهشدت تحریک میشود. این کلاژن جدید به مرور زمان حفره را پر کرده و ساختار پوست را تقویت میکند.
نتیجه: درمانی که مستقیماً ریشه مشکل (بافت فیبروتیک) را از بین میبرد و با تحریک کلاژنسازی، پوست را از درون بازسازی میکند.
انواع روشهای انجام سابسیژن؛ کانولا یا سوزن نوکور؟
سابسیژن عمدتاً با دو نوع ابزار انجام میشود که هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب آنها بسته به عمق و نوع اسکار متفاوت است.
| ابزار | ویژگیهای کلیدی | مزایا | معایب و ریسک |
| سوزن نوکور (Nokor Needle) | سوزنی با نوک تیز و برنده به شکل تیغ سهوجهی. | قدرت برش بالا، ایدهآل برای اسکارهای بسیار سخت و عمیق، دقت درمان بیشتر در نقاط کوچک. | ریسک بالاتر کبودی شدید (هماتوم)، احتمال آسیب به عروق و اعصاب محیطی، دوره نقاهت نسبتاً طولانیتر. |
| میکروکانولا (Cannula) | سوزنی با نوک کند و انعطافپذیر. | ایمنی بالاتر، خطر بسیار کم آسیب به عروق (زیرا نوک کند عروق را کنار میزند)، دوره نقاهت کوتاهتر، کبودی کمتر. | قدرت برش کمتر نسبت به نوکور، نامناسب برای باندهای فیبروتیک بسیار ضخیم و کهنه. |
توصیه عملی: متخصصان معمولاً از کانولا برای نواحی گسترده و افراد با پوست حساس استفاده میکنند و سوزن نوکور را برای اسکارهای تکی، بسیار قدیمی و مقاوم رزرو مینمایند. در جلسات درمانی با کانولا، معمولاً از ترکیب آن با فیلر یا PRP برای تقویت اثر آزادسازی استفاده میشود تا نتایج بهینهتر شود.
سابسیژن برای چه کسانی مناسب است؟
سابسیژن بهطور خاص برای درمان اسکارهایی طراحی شده است که فرورفتگی مشخصی در سطح پوست ایجاد کردهاند:
- جای جوش چرخشی (Rolling Scars): این اسکارها شایعترین هدف سابسیژن هستند. لبههای شیبدار و ظاهری موجدار دارند و بهدلیل چسبندگی عمیق ایجاد میشوند.
- اسکار واگنی (Boxcar Scars) عمیق: اگرچه لبههای این اسکارها تیز هستند، اما انواع عمیقتر آنها که در اثر نیروی کششی زیرین فرو رفتهاند، کاندیدای خوبی برای سابسیژن هستند.
- چین و چروک و خطوط عمیق: خطوط خنده یا خطوط اطراف دهان که بهدلیل چسبندگی بافتهای زیرین ایجاد شدهاند.
- اسکارهای قدیمی ناشی از آبله مرغان یا جراحی: هر نوع اسکار آتروفیک که زیر آن بافت فیبروتیک وجود دارد.
موارد منع مصرف: سابسیژن برای افرادی که دارای آکنه فعال شدید، بیماریهای انعقاد خون، یا عفونتهای موضعی در ناحیه درمان هستند، مناسب نیست و باید تا درمان کامل این شرایط به تعویق بیفتد.
ترکیب سابسیژن با سایر روشها؛ راهکار طلایی برای نتیجهگیری بهتر
درمان اسکار آکنه یک فرآیند پیچیده است و بهندرت تنها با یک روش به نتیجه کامل میرسد. ترکیب درمانی (Combination Therapy) با سابسیژن، کلید دستیابی به بالاترین میزان رضایت است و بهعنوان یک راهکار طلایی شناخته میشود.
| روش ترکیبی | هدف از ترکیب با سابسیژن |
| سابسیژن و فیلر (تزریق ژل) | فیلر (مانند اسید هیالورونیک) بلافاصله پس از آزادسازی بافت، تزریق میشود. این کار فضای زیر اسکار را پر کرده و از چسبندگی مجدد جلوگیری میکند. نتیجه: نتیجهٔ سابسیژن را ماندگارتر و سریعتر میکند. |
| لیزر CO2 فرکشنال | لیزر CO2 فرکشنال سطح پوست را هدف قرار داده و باعث لایهبرداری (Resurfacing) و بهبود بافت میشود، در حالی که سابسیژن عمق پوست را درمان میکند. نتیجه: درمان همزمان عمق و سطح اسکار برای یکدستی کامل. |
| پی آر پی (PRP) | تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) سرشار از فاکتورهای رشد است که پس از آزادسازی بافت تزریق میشود. نتیجه: تسریع فرآیند کلاژنسازی و ترمیم پوست، کاهش التهاب و دوره نقاهت. |
| میکرونیدلینگ | میکرونیدلینگ عمق نفوذ کمتری دارد اما تولید کلاژن را در لایههای سطحیتر تحریک میکند. نتیجه: مکملی عالی برای بهبود بافت پوست اطراف اسکار. |
مراحل انجام سابسیژن و مراقبتهای قبل و بعد
سابسیژن یک روش سرپایی است که معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول میکشد. آگاهی از مراحل و مراقبتهای بعدی به کسب بهترین نتیجه کمک میکند:
مراحل انجام:
- آمادهسازی: ناحیه درمان بهدقت تمیز و ضدعفونی میشود.
- بیحسی موضعی: برای اطمینان از عدم احساس درد، کرم بیحسی قوی یا تزریق لیدوکائین استفاده میشود.
- درمان: پزشک سوزن نوکور یا کانولا را از یک سوراخ کوچک وارد کرده و به صورت بادبزنی (Fan-like Motion) زیر اسکار حرکت میدهد تا باندهای فیبروتیک بهطور کامل قطع شوند.
- تزریق کمکی (اختیاری): در صورت نیاز، بلافاصله پس از آزادسازی، مواد پرکننده (فیلر) یا PRP تزریق میشود.
- فشار: اعمال فشار مستقیم روی ناحیه به کنترل خونریزی (هماتوم) و کاهش کبودی کمک میکند.
مراقبتهای بعد از سابسیژن:
- کمپرس یخ (Ice pack): استفاده از کمپرس سرد به صورت متناوب در ۴۸ ساعت اول برای کاهش تورم و کبودی ضروری است.
- پرهیز از داروهای ضدالتهاب: از مصرف آسپرین، ایبوپروفن و ویتامین E که باعث افزایش خونریزی میشوند، پرهیز کنید.
- ضد آفتاب: محافظت کامل در برابر نور خورشید با استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF بالا، برای جلوگیری از تغییر رنگ پوست (PIH) حیاتی است.
- کرم ترمیمکننده: استفاده منظم از کرمهای ترمیمکننده توصیه شده توسط پزشک برای تسریع بازسازی پوست.
- آنتیبیوتیک: در صورت تجویز پزشک، مصرف آنتیبیوتیک خوراکی یا موضعی برای پیشگیری از عفونت.
عوارض سابسیژن و خطرات احتمالی
سابسیژن یک روش ایمن است، اما مانند هر عمل تهاجمی دیگری، عوارض موقتی و نادری دارد که معمولاً ظرف چند روز یا چند هفته برطرف میشوند:
- کبودی شدید و هماتوم (Hematoma): شایعترین عارضه، کبودی و خونمردگی زیر پوست است که بهطور معمول طی ۷ تا ۱۰ روز برطرف میشود. رعایت دستورالعملهای قبل و بعد از عمل (بهویژه پرهیز از رقیقکنندههای خون) آن را به حداقل میرساند.
- تورم و درد موقت: ناحیه درمان تا چند روز متورم و حساس به لمس خواهد بود.
- هایپرپیگمانتاسیون پس از التهاب (PIH): در افرادی با پوست تیره یا حساس که در معرض نور خورشید قرار میگیرند، ممکن است لکههای تیره ایجاد شود. این عارضه با استفاده دقیق از ضد آفتاب کاملاً قابل پیشگیری است.
- عفونت: در موارد نادر و در صورت عدم رعایت بهداشت، خطر عفونت وجود دارد که با آنتیبیوتیک قابل درمان است.
هزینه سابسیژن به چه عواملی بستگی دارد؟
هزینه سابسیژن یک مبلغ ثابت نیست و تحت تأثیر عوامل مختلفی تعیین میشود. شفافیت در مورد این عوامل به شما کمک میکند تا بودجهریزی دقیقی داشته باشید:
- وسعت و تعداد اسکارها: مهمترین عامل تعیینکننده هزینه است. هر چه ناحیه درمان وسیعتر و تعداد اسکارهای عمیق بیشتر باشد، زمان و مواد بیشتری مصرف میشود.
- تخصص و شهرت پزشک: تجربه و مهارت متخصص در انجام سابسیژن (بهویژه با روش کانولا) تأثیر مستقیم بر کیفیت نتیجه و هزینه دارد.
- تعداد جلسات مورد نیاز: میزان بهبودی اغلب نیازمند ۳ تا ۶ جلسه درمانی با فاصله ۴ تا ۸ هفته است.
- ترکیب با روشهای دیگر: استفاده از فیلر، PRP یا لیزر CO2 فرکشنال در همان جلسه، هزینه کلی درمان را افزایش میدهد، اما نتایج را به شدت بهبود میبخشد.
- نوع ابزار مورد استفاده: هزینه استفاده از کانولا معمولاً به دلیل ایمنی و راحتی بالاتر، کمی بیشتر از سوزن نوکور است.
نتیجهگیری
سابسیژن یک روش ثابت شده و قدرتمند برای افرادی است که از اسکارهای آتروفیک و جای جوشهای عمیق خسته شدهاند و بهدنبال یک درمان دائمی هستند. این روش نه تنها بافتهای کشنده زیر پوست را آزاد میکند، بلکه با تحریک کلاژنسازی، فرآیند ترمیم طبیعی پوست را نیز فعال مینماید.
اگر بهدنبال درمان قطعی جای جوشهای خود هستید، به خاطر داشته باشید که بهترین نتایج سابسیژن در صورت ترکیب شدن با یک فیلر یا لیزر درمانی مکمل به دست میآید تا سطح و عمق پوست به صورت همزمان ترمیم شوند. برای اینکه بدانید آیا سابسیژن کاندیدای مناسبی برای نوع اسکار شماست و کدام پروتکل ترکیبی بیشترین اثربخشی را برای شما دارد، گام اول مشاوره با یک متخصص پوست باتجربه است. فرصت را از دست ندهید و برای بررسی دقیق وضعیت پوست خود اقدام کنید تا بهترین مسیر درمان برای شما ترسیم شود.
اولین نفری باش که دیدگاه میذاره