علتهای ظاهر شدن لکههای قرمز روی پوست
لکههای قرمز روی پوست میتوانند به دلایل بسیار متنوعی ایجاد شوند و صرفاً محدود به یک بیماری خاص نیستند. در هر یک از این شرایط، قرمز شدن پوست معمولاً نتیجه التهاب، گشاد شدن عروق خونی یا نشت خون به زیر پوست است و بررسی دقیق علت زمینهای نقش مهمی در انتخاب روش درمان مناسب دارد. از نظر علت ایجاد، لکههای قرمز پوستی معمولاً در یکی از گروههای زیر قرار میگیرند:
- لکههای آلرژیک (مانند کهیر)
- لکههای التهابی مزمن (مانند اگزما و پسوریازیس)
- لکههای عفونی (قارچی، باکتریایی یا ویروسی)
- لکههای عروقی (مانند ضایعات عروقی خوشخیم)
- لکههای خونی (مانند پتشیا و پورپورا)
- لکههای ناشی از عوامل محیطی یا فیزیکی (مانند گرمادانه)
دسته بندی و تصاویر انواع لکههای قرمز پوستی
اصطلاح «لکه قرمز پوستی» بهطور کلی به هر نوع تغییر رنگ قرمز، صورتی یا متمایل به بنفش در سطح پوست گفته میشود؛ تغییری که ممکن است تنها یک اختلاف رنگ ساده باشد یا همراه با برجستگی، پوستهریزی، خارش، درد یا سایر علائم پوستی بروز کند.
در ارزیابی اولیه، متخصص پوست بیش از هر چیز به ظاهر ضایعه توجه میکند، زیرا شکل، اندازه، مرزها و ویژگیهای سطحی لکهها سرنخهای مهمی درباره علت زمینهای آنها ارائه میدهد. از نظر بالینی، لکههای قرمز پوستی بر اساس شکل و لمس به چند گروه اصلی تقسیم میشوند:
- لکههای صاف (ماکول یا پچ): این ضایعات فقط تغییر رنگ دارند و برجسته نیستند. نمونه آنها در برخی بثورات ویروسی یا لکههای خونی دیده میشود.
- برجستگیهای کوچک (پاپول): ضایعات کوچک و قابل لمس که کمی از سطح پوست بالاتر هستند و معمولاً در بیماریهای التهابی یا عفونی دیده میشوند.
- پلاکها: ضایعات وسیعتر و ضخیمتر که سطح قابل توجهی از پوست را درگیر میکنند؛ پلاکهای پسوریازیس نمونه شاخص این گروه هستند.
- ویل یا کهیر: برجستگیهای متورم، نرم و اغلب موقتی که بهسرعت ظاهر و ناپدید میشوند و معمولاً با خارش همراهاند.
واکنش لکه به فشار؛ یک نکته تشخیصی ساده
واکنشهای آلرژیک و کهیر (Urticaria)
کهیر یک واکنش ایمنی پوست است که در آن، بدن در پاسخ به یک عامل محرک، مواد شیمیایی مانند هیستامین آزاد میکند. این فرآیند باعث گشاد شدن عروق سطحی پوست و ایجاد برجستگیهای قرمز و متورم میشود. کهیر میتواند حاد (چند ساعت تا چند روز) یا مزمن (بیش از شش هفته) باشد.
نحوه تشخیص و درمان کهیر
در کهیر، ضایعات پوستی معمولاً بهصورت برجستگیهای قرمز یا صورتیرنگ با حاشیههای نامنظم ظاهر میشوند که لمس آنها حالت متورم و نرم دارد. این ضایعات اغلب خارشدار هستند و ویژگی مهم آنها جابهجا شدن در سطح پوست است؛ به این معنا که ممکن است در عرض چند ساعت در یک ناحیه ناپدید شده و در ناحیهای دیگر ظاهر شوند.
درمان کهیر با هدف کنترل علائم، کاهش خارش و جلوگیری از عود مجدد انجام میشود و انتخاب روش درمانی به شدت و مدتزمان علائم بستگی دارد. پرهیز از عامل محرک آلرژی، استفاده از آنتیهیستامینهای خوراکی، گذاشتن کمپرس سرد و استفاده از کورتون کوتاهمدت با نظر پزشک میتواند به درمان کهیر کمک کند.
اگزما (Dermatitis / Atopic Eczema)
اگزما یک بیماری التهابی مزمن پوست است که در آن، بهدلیل اختلال در سد دفاعی طبیعی پوست، رطوبت بهراحتی از سطح پوست خارج شده و عوامل محرک و آلرژنها آسانتر به لایههای عمقی نفوذ میکنند. این فرآیند باعث فعال شدن بیشازحد سیستم ایمنی موضعی، گشاد شدن عروق خونی سطح پوست و در نتیجه قرمز شدن، التهاب و خارش میشود. زمینه ژنتیکی، سابقه بیماریهای آلرژیک، تماس مکرر با مواد محرک، خشکی پوست و استرس از مهمترین عوامل ایجاد و تشدید اگزما هستند.
نحوه تشخیص و درمان اگزما
در اگزما، لکههای قرمز معمولاً با خشکی واضح پوست همراه هستند و سطح آنها ممکن است پوستهپوسته، ترکخورده یا در برخی مراحل بیماری مرطوب و ترشحدار باشد. خارش از علائم غالب است و خاراندن مکرر میتواند باعث ضخیم شدن پوست و تشدید التهاب شود. توزیع ضایعات نیز برای تشخیص اهمیت دارد؛ بهطور مثال در بزرگسالان اغلب چینهای آرنج و زانو، دستها و گردن درگیر میشوند.
درمان اگزما بر پایه بازسازی سد دفاعی پوست، کاهش التهاب و کنترل خارش انجام میشود و معمولاً نیازمند مراقبت مداوم است. استفاده منظم از مرطوبکنندهها، استفاده از کرمهای ضدالتهاب موضعی به درمان اگزما کمک میکند. در موارد بسیار شدید استفاده از درمان دارویی نیز میتواند به بهبود اگزما کمک کند.
پسوریازیس (Psoriasis)
پسوریازیس یک بیماری مزمن و ایمنیمحور پوست است که در آن، سیستم ایمنی بهاشتباه سلولهای پوستی را بیشازحد فعال میکند. این فعالسازی باعث تکثیر بسیار سریع سلولهای پوست، افزایش جریان خون در ناحیه درگیر و ایجاد التهاب میشود که نتیجه آن بروز لکهها و پلاکهای قرمز ضخیم است. عوامل ژنتیکی نقش اصلی را دارند و محرکهایی مانند استرس، عفونتها، برخی داروها و آسیبهای پوستی میتوانند موجب شروع یا تشدید بیماری شوند.
نحوه تشخیص و درمان پسوریازیس
در پسوریازیس، لکههای قرمز معمولاً به شکل پلاکهای ضخیم و واضح دیده میشوند که سطح آنها با پوستههای سفید یا نقرهای پوشیده شده است. این ضایعات اغلب مرز مشخصی با پوست سالم اطراف دارند و در نواحی خاصی مانند آرنج، زانو، پوست سر و پایین کمر، شایعتر هستند.
درمان پسوریازیس با هدف کاهش التهاب، کند کردن تکثیر سلولهای پوستی و بهبود کیفیت زندگی بیمار انجام میشود و بسته به شدت بیماری متفاوت است. درمانهای موضعی،نوردرمانی و داروهای سیستمیک در موارد شدید به درمان پسوریازیس کمک میکنند.
لکههای خونی پتشیا و پورپورا (Petechiae & Purpura)
این گروه از لکهها اهمیت ویژهای دارند، زیرا گاهی میتوانند نشانه یک مشکل جدی باشند. پتشیا و پورپورا به لکههای قرمز تا بنفشرنگی گفته میشود که در اثر نشت خون از رگهای خونی کوچک به زیر پوست ایجاد میشوند. برخلاف بسیاری از بیماریهای التهابی، قرمز شدن پوست در این حالت ناشی از التهاب یا گشاد شدن عروق نیست، بلکه نتیجه مستقیم خونریزی مویرگی است. این وضعیت میتواند در اثر ضربه، کاهش تعداد پلاکتها، اختلالات انعقادی، مصرف برخی داروها یا بیماریهای زمینهای ایجاد شود.
نحوه تشخیص و درمان لکههای خونی
لکههای خونی معمولاً بهصورت نقاط قرمز، ارغوانی یا بنفشرنگ ظاهر میشوند که صاف هستند و برجستگی ندارند. ویژگی مهم این لکهها آن است که با فشار دادن محو نمیشوند، زیرا منشأ آنها خروج خون از رگها به زیر پوست است.تشخیص نهایی معمولاً با توجه به ظاهر ضایعات، محل انتشار آنها و بررسی علائم همراه انجام میشود و در بسیاری از موارد، آزمایش خون برای ارزیابی پلاکتها و سیستم انعقادی ضروری است.
درمان لکههای خونی به علت اصلی ایجادکننده آنها بستگی دارد و هدف آن، پیشگیری از عوارض و کنترل بیماری زمینهای است.
ضایعات عروقی (Cherry Angioma)
ضایعات عروقی یکی از علل نسبتاً شایع لکههای قرمز پوستی هستند که اغلب خوشخیم بوده و بیشتر جنبه ظاهری دارند. شایعترین نوع آنها «چری آنژیوم» یا خال گیلاسی است که معمولاً از سنین میانسالی به بعد روی پوست ظاهر میشود و در اغلب موارد خطری برای سلامت فرد ایجاد نمیکند. عوامل ژنتیکی نقش مهمی در بروز این ضایعات دارند و افزایش سن، تغییرات هورمونی و برخی شرایط متابولیک میتوانند باعث افزایش تعداد آنها شوند.
نحوه تشخیص و درمان خال گیلاسی
چری آنژیومها معمولاً بهصورت برجستگیهای کوچک، گرد و قرمز روشن یا زرشکی روی پوست دیده میشوند. سطح آنها صاف یا کمی براق است و اندازه آنها از چند میلیمتر تا حدود یک سانتیمتر متغیر است. این ضایعات اغلب بدون درد، بدون خارش و بدون التهاب اطراف هستند و بهآرامی در طول زمان ظاهر میشوند.
در اغلب موارد، ضایعات عروقی خوشخیم نیازی به درمان ندارند و تنها در صورت تمایل بیمار، مشکلات زیبایی یا بروز عوارضی مانند خونریزی درمان میشوند. برای حذف و رفع این خالها میتوان از لیزردرمانی، سوزاندن ضایعه یا کرایوتراپی استفاده کرد.
عفونت قارچی پوست (Ringworm)
عفونتهای قارچی پوست از علل شایع لکههای قرمز پوستی هستند که در سنین مختلف دیده میشوند و معمولاً مسریاند. این عفونتها توسط گروهی از قارچها به نام درماتوفیت ایجاد میشوند که توانایی رشد در لایه سطحی پوست، مو و ناخن را دارند.
در عفونت قارچی، قارچ با نفوذ به لایه شاخی پوست باعث تحریک سیستم ایمنی و ایجاد التهاب موضعی میشود. قرمز شدن پوست، پوستهریزی و خارش نتیجه همین واکنش التهابی است. عواملی مانند رطوبت و تعریق زیاد، تماس نزدیک با فرد یا حیوان آلوده، استفاده مشترک از وسایل شخصی، دیابت و ضعف سیستم ایمنی خطر ابتلا را افزایش میدهند.
نحوه تشخیص و درمان درماتوفیت
ضایعات قارچی پوستی اغلب بهصورت لکههای قرمز با الگوی حلقهای ظاهر میشوند که حاشیه آنها فعالتر، برجستهتر و پوستهدارتر از مرکز ضایعه است. مرکز ضایعه معمولاً روشنتر به نظر میرسد که همین ویژگی به تشخیص کمک میکند.
درمان عفونتهای قارچی پوست با هدف ریشهکن کردن عامل قارچی، کاهش التهاب و جلوگیری از گسترش یا عود بیماری انجام میشود. کرمهای ضدقارچ موضعی، داروهای ضدقارچ خوراکی، خشک و تمیز نگه داشتن پوست و عدم مصرف خودسرانه کورتون موضعی به درمان این لکههای قرمز پوستی کمک میکند.
راش گرمایی یا گرمادانه (Heat Rash)
راش گرمایی یکی از شایعترین علل لکههای قرمز پوستی در هوای گرم و مرطوب است و بیشتر در نوزادان، کودکان و افرادی که تعریق زیادی دارند دیده میشود. میلیاریا یا عرقسوز شدن زمانی ایجاد میشود که مجاری غدد عرق در اثر تعریق شدید، گرمای زیاد یا اصطکاک پوست مسدود شوند. در این حالت، عرق در زیر پوست باقی میماند و باعث تحریک، التهاب سطحی و قرمز شدن پوست میشود.
نحوه تشخیص و درمان راش گرمایی
گرمادانه معمولاً بهصورت دانهها یا برجستگیهای بسیار ریز قرمز رنگ روی پوست ظاهر میشود که اغلب سطحی هستند و بهصورت خوشهای دیده میشوند. این ضایعات بیشتر در نواحی دارای تعریق و اصطکاک مانند گردن، پشت، زیر بغل، زیر سینهها و چینهای پوستی ایجاد میشوند.
درمان راش گرمایی معمولاً ساده و حمایتی است و تمرکز آن بر کاهش گرما، تعریق و التهاب پوست است. خنک نگه داشتن پوست، پوشیدن لباس نخی و آزاد، دوش ولرم، خشک کردن کامل پوست و استفاده از پمادها و لوسیونهای آرامبخش به درمان راشهای گرمایی کمک میکند.
درماتیت تماسی
درماتیت تماسی به التهاب پوستی گفته میشود که بعد از تماس مستقیم پوست با یک ماده تحریککننده (مثل شویندهها، الکلها، سیمان، مواد ضدعفونیکننده) یا یک آلرژن (مثل نیکلِ زیورآلات، عطرها، برخی مواد آرایشی، گیاهان) ایجاد میشود. قرمز شدن پوست در این بیماری نتیجهی آسیب به سد دفاعی پوست و فعال شدن پاسخ التهابی است؛ به همین دلیل میتواند از یک قرمزی ساده تا التهاب شدید با ترک و تاول متغیر باشد. این لکهها مشابه کهیر هستند و درمان آنها نیز مشابه کهیر انجام میشود.
بثورات دارویی یا حساسیت به دارو
بثورات دارویی به واکنش پوستی بدن نسبت به یک داروی جدید (خوراکی، تزریقی یا حتی موضعی) گفته میشود. قرمز شدن پوست در این حالت معمولاً بهخاطر فعال شدن سیستم ایمنی و آزاد شدن مواد التهابی است؛ بنابراین میتواند از یک راش خفیف و گذرا تا واکنشهای شدید و اورژانسی متغیر باشد. آنتیبیوتیکها، داروهای ضدالتهاب، برخی داروهای ضدصرع و حتی مکملها میتوانند محرک باشند. درمان این نوع لکهها نیز مشابه کهیر و لکههای درماتیت تماسی است.
پیتریازیس روزا (Pityriasis Rosea)
پیتریازیس روزا یک بثورات پوستی خوشخیم و نسبتاً شایع است که بیشتر در نوجوانان و جوانان دیده میشود. در بسیاری از موارد، پس از یک عفونت ویروسی خفیف رخ میدهد و قرمز شدن پوست نتیجهی التهاب سطحی و پاسخ ایمنی پوست است. این بیماری معمولاً خودبهخود محدودشونده است.
نحوه تشخیص و درمان پیتریازیس روزا
الگوی کلاسیک با یک لکه بزرگتر و بیضیشکل شروع میشود که به آن «لکه پیشاهنگ» میگویند؛ چند روز تا دو هفته بعد، لکههای کوچکتر با الگوی پراکنده (اغلب روی تنه و پشت) ظاهر میشوند و ممکن است کمی پوستهریزی حاشیهای داشته باشند.
از آنجا که پیتریازیس روزا اغلب طی چند هفته برطرف میشود، درمان بیشتر برای کنترل خارش و ناراحتی است. استفاده از مرطوبکننده و شوینده ملایم، آنتیهیستامین خوراکی، کورتون موضعی ملایم برای درمان بیماری کافی هستند و اطمینان دادن به بیمار که این لکهها موقت است،میتواند باعث آرامش بیمار میشود.
لیکن پلان (Lichen Planus)
لیکن پلان یک بیماری التهابی با زمینه ایمنی است که میتواند پوست، دهان، ناخنها و گاهی نواحی تناسلی را درگیر کند. قرمز یا بنفش شدن ضایعات به علت التهاب و تغییرات عروقی سطحی پوست رخ میدهد. علت دقیق همیشه مشخص نیست، اما در برخی افراد با عوامل ژنتیکی، برخی داروها یا بیماریهای زمینهای همراهی گزارش میشود.
نحوه تشخیص و درمان لیکن پلان
پزشک معمولاً با معاینه و الگوی تیپیک ضایعات تشخیص میدهد؛ اما در موارد مشکوک، نمونهبرداری از پوست میتواند تشخیص را قطعی کند. درمان لیکن پلان به شدت درگیری و محل ضایعات بستگی دارد و هدف آن کنترل التهاب و خارش است. استفاده از کورتون موضعی قوی، آنتیهیستامین خوراکی، درمانهای سیستمیک در موارد شدید و مراقبت از مخاط دهان به درمان این بیماری کمک میکند.
آکنه و جوشهای التهابی (Acne)
آکنه یکی از شایعترین علل قرمزی و لکههای قرمز-صورتی روی پوست (بهخصوص صورت، سینه و پشت) است. قرمز شدن پوست در آکنه معمولاً به دلیل التهاب اطراف فولیکول مو و غدد چربی رخ میدهد؛ وقتی منافذ با چربی و سلولهای مرده بسته میشوند و باکتریهای پوستی در آن تکثیر پیدا میکنند، ضایعات ملتهب و قرمز شکل میگیرند.
نحوه تشخیص و درمان آکنه
آکنه میتواند از کومدونهای سرسیاه و سرسفید تا پاپولها و پوسچولهای قرمز و چرکی و حتی ندولهای عمیق و دردناک متغیر باشد. پزشک با معاینه نوع ضایعه، شدت (خفیف، متوسط، شدید) و بررسی عوامل تشدیدکننده مثل محصولات چرب، استرس، تغییرات هورمونی یا داروها، تشخیص را مطرح میکند و برنامه درمان را بر همان اساس میچیند.
درمان آکنه با هدف کاهش التهاب، باز نگه داشتن منافذ و پیشگیری از اسکار انجام میشود و معمولاً نیازمند چند هفته استمرار است.
- درمانهای موضعی ضدآکنه
- آنتیبیوتیک موضعی یا خوراکی
- درمانهای هورمونی در برخی خانمها
- ایزوترتینوئین برای آکنه شدید
- لایهبرداری یا درمانهای کلینیکی کمکی
کراتوز پیلاریس یا «پوست مرغی» (Keratosis Pilaris)
کراتوز پیلاریس یک وضعیت بسیار شایع و بیخطر است که در آن، کراتین (پروتئین طبیعی پوست) دهانه فولیکولهای مو را میبندد و برجستگیهای ریز ایجاد میکند. قرمزی اطراف این برجستگیها نتیجه التهاب خفیف و تحریک فولیکولی است و بیشتر روی بازوها، رانها و گاهی گونهها دیده میشود.
نحوه تشخیص و درمان پوست مرغی
ضایعات معمولاً به شکل دانههای ریز و زبر (مثل سنباده) روی پوست دیده میشوند که گاهی زمینهی قرمز دارند و بیشتر در هوای سرد یا با خشکی پوست شدیدتر میشوند. درمان کراتوز پیلاریس بیشتر برای بهبود ظاهر پوست و کاهش زبری انجام میشود و نیازمند تداوم است. استفاده از انواع مرطوبکنندهها، انواع لیزرها، رتینوئیدهای موضعی و کاهش تحریک مکانیکی به درمان پوست مرغی کم میکند.
اینترتریگو یا التهاب چینهای پوستی
اینترتریگو التهاب پوستی در نواحی چیندار بدن (مثل زیر بغل، زیر سینه، کشاله ران، بین انگشتان) است که معمولاً بهخاطر اصطکاک، گرما و رطوبت رخ میدهد. قرمز شدن پوست در این وضعیت حاصل التهاب ناشی از سایش و ماندن رطوبت است و گاهی با عفونت قارچی یا باکتریایی ثانویه همراه میشود.
نحوه تشخیص و درمان اینترتریگو
ضایعات معمولاً به صورت قرمزی براق، حساس و گاهی با ترکهای سطحی در چینها دیده میشود و ممکن است احساس سوزش یا درد ایجاد کند. اگر عفونت ثانویه اضافه شود، ممکن است بوی بد و ترشح اطراف قرمزی دیده شود.
درمان اینترتریگو بر خشک نگه داشتن ناحیه و کاهش اصطکاک است و در صورت عفونت همراه، درمان اختصاصی اضافه میشود.
دُمل یا فورونکل (Boil/Furuncle)
دمل یک عفونت عمقی فولیکول مو است که باعث التهاب، قرمزی و تشکیل یک توده دردناک میشود. قرمز شدن پوست در این حالت ناشی از واکنش التهابی به عفونت باکتریایی (اغلب استافیلوکوک) است و معمولاً در نواحی پرمو یا نواحی اصطکاکدار بیشتر دیده میشود.
نحوه تشخیص و درمان دمل
دمل معمولاً به شکل یک برجستگی قرمز، گرم و دردناک شروع میشود و ممکن است بهتدریج چرکی شود. درمان دمل به اندازه و شدت آن بستگی دارد و هدف، کنترل عفونت و جلوگیری از گسترش است. برخی از درمانها عبارتند از:
- کمپرس گرم
- عدم فشار دادن یا ترکاندن
- آنتیبیوتیک (در موارد لازم)
- تخلیه آبسه توسط پزشک
هیدرادنیت چرکی
هیدرادنیت چرکی یک بیماری التهابی مزمن فولیکول مو در نواحی چیندار (زیر بغل، کشاله ران، زیر سینه) است که به شکل برجستگیهای دردناک و گاهی آبسههای عودکننده بروز میکند. قرمز شدن پوست در این بیماری نتیجه التهاب عمیق و مکرر است و میتواند به تشکیل مسیرهای چرکی و اسکار منجر شود.
نحوه تشخیص و درمان هیدرانت چرکی
ضایعات معمولاً به شکل تودههای دردناک زیرپوستی شروع میشوند که ممکن است چرکی شوند، خودبهخود باز شوند و ترشح بدهند. محل درگیری (چینها)، عودهای مکرر و وجود اسکارهای قدیمی از سرنخهای تشخیصی هستند. درمان هیدرادنیت چرکی معمولاً مرحلهای و طولانیمدت است و هدف آن کاهش التهاب، کنترل عفونت ثانویه و پیشگیری از اسکار است. اگر درمانهای موضعی و اصلاح سبک زندگی اثر مثبت نگذاشتند و در موارد بسیار شدید گاهی نیاز به جراحی پیدا میکنید.
گزیدگی حشرات
گزیدگی حشرات (مثل پشه، کک، ساس و…)، یکی از علل شایع لکهها و برجستگیهای قرمز روی پوست است. قرمز شدن پوست معمولاً ناشی از واکنش التهابی و آلرژیک بدن به بزاق حشره است و شدت آن بین افراد متفاوت است.
نحوه تشخیص و درمان گزیدگی حشرات
ضایعات اغلب به صورت برجستگیهای کوچک قرمز ظاهر میشوند و ممکن است تکی یا چندتایی و خوشهای باشند؛ در برخی موارد الگوی خطی یا کنار هم دیده میشود (مثلاً در گزش ساس). خارش میتواند شدید باشد، اما همیشه وجود ندارد. پزشک با توجه به الگوی ضایعات، سابقه حضور در محیطهای آلوده یا تماس با حیوانات، و رد علل عفونی یا التهابی دیگر تشخیص را مطرح میکند.
درمان گزیدگی حشرات معمولاً علامتی است و تمرکز آن بر کاهش خارش، التهاب و جلوگیری از عفونت ثانویه است.
آبلهمرغان و زونا (Varicella & Shingles)
آبلهمرغان و زونا هر دو ناشی از ویروس واریسلا-زوستر هستند. آبلهمرغان معمولاً در کودکی رخ میدهد و بعد از بهبودی، ویروس در بدن به حالت نهفته باقی میماند و سالها بعد ممکن است به شکل زونا فعال شود. قرمزی پوست در این بیماریها به دلیل التهاب پوستی همراه با تاولهای ویروسی است.
نحوه تشخیص و درمان آبله مرغان و زنا
در آبلهمرغان، معمولاً دانههای قرمز که بهسرعت تاولی میشوند در نقاط مختلف بدن ظاهر میشوند و ممکن است با تب و بیحالی همراه باشند. در زونا، بثورات معمولاً یکطرفه و نواری (در مسیر یک عصب) ظاهر میشود و اغلب با درد یا سوزش قبل از راش همراه است.
درمان با هدف کاهش شدت بیماری، کنترل علائم و پیشگیری از عوارض انجام میشود و هرچه زودتر شروع شود، مؤثرتر است.
سرخجه (Rubella)
سرخجه یک عفونت ویروسی است که میتواند باعث بثورات قرمز یا صورتی روی پوست شود. قرمز شدن پوست در سرخجه نتیجه پاسخ ایمنی بدن به ویروس است و معمولاً با علائم عمومی خفیف همراه میشود. (یادآوری مهم: سرخجه در بارداری میتواند خطرناک باشد و نیاز به توجه ویژه دارد.)
نحوه تشخیص و درمان سرخجه
راش سرخجه اغلب به صورت لکههای صورتی-قرمز منتشر دیده میشود و ممکن است به هم بپیوندند. معمولاً علائمی مانند تب خفیف، بیحالی و تورم غدد لنفاوی (بهویژه پشت گوش و گردن) میتواند همراه باشد. درمان سرخجه در اغلب افراد حمایتی است و تمرکز آن بر کاهش علائم و پیشگیری از انتقال است.
مخملک (Scarlet Fever)
مخملک یک عفونت باکتریایی است که معمولاً پس از گلودرد استرپتوکوکی رخ میدهد. قرمز شدن پوست در مخملک به دلیل اثر سموم باکتری و واکنش التهابی بدن است و میتواند به شکل یک راش گسترده و مشخص ظاهر شود.
نحوه تشخیص و درمان مخملک
راش معمولاً ریز، قرمز و با بافت زبر شبیه «کاغذ سمباده» توصیف میشود و ممکن است در چینها واضحتر باشد. پزشک با توجه به علائم و در صورت نیاز با تستهای تشخیصی گلودرد استرپتوکوکی، تشخیص را تأیید میکند.
درمان مخملک باید جدی گرفته شود، چون درمان مناسب با آنتیبیوتیک میتواند از عوارض بعدی جلوگیری کند. از مهمترین داروها میتوان به آنتیبیوتیک، کنترل تب و درد گلو، پیشگیری از انتقال و پیگیری در صورت بدتر شدن علائم از مواردی است که در زمان مبتلا شدن به مخملک باید به آنها توجه کرد.
چه زمانی لکههای قرمز پوستی نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند؟
اگرچه بسیاری از لکههای قرمز پوستی بیخطر هستند، اما در برخی شرایط میتوانند نشانه یک مشکل جدی باشند. آگاهی از این علائم هشداردهنده میتواند نقش مهمی در تشخیص بهموقع و پیشگیری از عوارض داشته باشد.
مراجعه به پزشک در صورت مشاهده موارد زیر ضروری است:
- لکههای قرمزی که بهسرعت گسترش پیدا میکنند یا همراه با درد شدید هستند.
- لکههایی که با فشار محو نمیشوند و بهویژه اگر همراه با تب، ضعف یا خونریزیهای دیگر باشند.
- بروز لکههای قرمز همراه با تورم صورت، لبها یا تنگی نفس که میتواند نشانه واکنش آلرژیک شدید باشد.
- لکههای قرمزی که بیش از چند هفته باقی میمانند یا بهطور مکرر عود میکنند.
- بروز لکههای پوستی در کودکان، سالمندان یا افراد با ضعف سیستم ایمنی که نیاز به بررسی دقیقتری دارند.
جمعبندی نهایی
لکههای قرمز پوستی طیف گستردهای از علل را در بر میگیرند؛ از واکنشهای ساده و گذرا مانند گرمادانه گرفته تا بیماریهای مزمن التهابی، عفونتها یا حتی اختلالات خونی. آنچه در برخورد با این ضایعات اهمیت دارد، توجه به ظاهر، علائم همراه، مدتزمان ماندگاری و تغییرات آنها در طول زمان است. شناخت انواع لکههای قرمز پوستی و دیدن تصاویر آنها به افراد کمک میکند تا با دیدی آگاهانهتر، نگرانیهای بیمورد را کاهش دهند و در عین حال علائم هشداردهنده را جدی بگیرند. با این حال، تشخیص قطعی و انتخاب بهترین روش درمانی همواره باید توسط پزشک متخصص پوست انجام شود. مراجعه بهموقع به پزشک میتواند نقش مهمی در حفظ سلامت پوست و پیشگیری از عوارض احتمالی داشته باشد.
اولین نفری باش که دیدگاه میذاره