بهترین پماد برای اگزمای پوستی: راهنمای کامل انتخاب

اگزما چیست و چرا نیاز به پماد دارد؟

در این بخش به‌صورت دقیق و علمی، اما با زبانی کاملاً قابل‌فهم، توضیح می‌دهیم اگزما چیست، چه اتفاقی در پوست رخ می‌دهد و چرا پمادها و درمان‌های موضعی اساس کنترل این بیماری هستند.

اگزما که شایع‌ترین نوع آن با نام درماتیت آتوپیک (Atopic Dermatitis) شناخته می‌شود، یک بیماری التهابی و مزمن است. واژه «مزمن» به این معناست که این بیماری معمولاً محدود به یک دوره کوتاه نیست و می‌تواند در طول زندگی فرد بارها عود کند و سپس فروکش نماید.
در اگزما، مشکل اصلی صرفاً خشکی پوست نیست، بلکه یک اختلال ساختاری و عملکردی در سد دفاعی پوست ایجاد می‌شود. سد پوستی در حالت طبیعی مانند یک دیوار محافظ عمل می‌کند؛ یعنی هم از خروج بیش‌ازحد آب از پوست جلوگیری می‌کند و هم مانع ورود میکروب‌ها به بدن می‌شود. زمانی که این سد تضعیف می‌شود، مجموعه‌ای از تغییرات به‌طور هم‌زمان در پوست رخ می‌دهد که ماهیت بیماری اگزما را شکل می‌دهد:

• کاهش توانایی پوست در حفظ رطوبت که منجر به خشکی مزمن، زبری و پوسته‌ریزی می‌شود.
• نفوذ آسان‌تر میکروب‌ها به لایه‌های سطحی پوست که باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن حساس شده و تحریک شود.
• فعال‌شدن بیش‌ازحد سیستم ایمنی پوست که باعث التهاب، قرمزی و تورم می‌شود.
• ایجاد خارش مزمن که با خاراندن مکرر به لایه سطحی پوست صدمه می‌زند.

در نتیجه، خارش باعث خاراندن پوست می‌شود و خاراندن، خود به سد پوستی آسیب بیشتری وارد می‌کند. به این ترتیب یک چرخه معیوب خارش–التهاب–آسیب پوستی شکل می‌گیرد که اگر به‌درستی کنترل نشود، شدت و وسعت اگزما را افزایش می‌دهد.

نقش پمادهای موضعی در کنترل علائم

پمادها و کرم‌های موضعی، هسته اصلی درمان اگزما را تشکیل می‌دهند؛ زیرا مستقیماً روی ناحیه درگیر اثر می‌گذارند و برخلاف داروهای خوراکی، بدون درگیر کردن کل بدن می‌توانند تغییرات هدفمند در پوست ایجاد کنند. در واقع، درمان موضعی تلاش می‌کند همان اختلالاتی را که در پوست اگزمایی رخ داده‌اند، به‌صورت مستقیم اصلاح کند.

نقش پمادهای موضعی در کنترل اگزما را می‌توان در چند محور اصلی خلاصه کرد:

• کاهش التهاب پوستی: بعضی از پمادها باعث می‌شوند واکنش شدید پوست آرام شود و علائمی مثل قرمزی، ورم و داغی پوست کمتر شود.
• تسکین خارش و جلوگیری از خاراندن: وقتی التهاب کمتر می‌شود، خارش هم کاهش پیدا می‌کند و فرد کمتر پوستش را می‌خاراند؛ در نتیجه پوست فرصت ترمیم پیدا می‌کند.
• کمک به ترمیم لایه محافظ پوست: پمادهای نرم‌کننده و درمانی به پوست کمک می‌کنند رطوبت خود را حفظ کند و لایه محافظ آسیب‌دیده‌ی آن دوباره قوی‌تر شود.
• کم‌شدن دفعات عود اگزما: استفاده منظم از پماد مناسب، حتی زمانی که علائم خفیف هستند، می‌تواند از بدترشدن دوباره اگزما جلوگیری کند.

نکته مهم این است که انتخاب نوع پماد، قدرت دارو و مدت زمان مصرف باید متناسب با شدت اگزما و ناحیه درگیر باشد. به همین دلیل، در راهنماهای معتبر درمان اگزما تأکید شده است که حتی در موارد خفیف، درمان موضعی، پایه و اساس کنترل بیماری محسوب می‌شود و درمان‌های خوراکی یا تزریقی فقط در شرایط خاص و موارد شدید کاربرد دارند.

انواع پماد و کرم‌های مؤثر برای اگزمای پوستی

پمادها و کرم‌های مورد استفاده در درمان اگزما از نظر ترکیب، قدرت اثر و مکانیسم عملکرد با یکدیگر تفاوت دارند و هرکدام برای شرایط خاصی از بیماری طراحی شده‌اند. شناخت این دسته‌بندی‌ها به بیمار کمک می‌کند درک بهتری از منطق درمان داشته باشد و بداند چرا ممکن است پزشک برای یک ناحیه یا یک مرحله از بیماری، داروی خاصی را انتخاب کند.

به‌طور کلی، پمادهای اگزما به چند گروه اصلی تقسیم می‌شوند که شامل داروهای ضدالتهاب استروئیدی، داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی و محصولات مراقبتی ترمیم‌کننده سد پوستی هستند. در ادامه، هر یک از این گروه‌ها را به‌صورت جداگانه و کاربردی بررسی می‌کنیم.

کورتیکواستروئیدهای موضعی (Topical Corticosteroids)

کورتیکواستروئیدهای موضعی از مؤثرترین پمادها برای کنترل التهاب فعال اگزما هستند. این داروها با تنظیم واکنش بیش‌ازحد سیستم ایمنی در پوست، به کاهش قرمزی، تورم و خارش کمک می‌کنند و معمولاً در دوره‌هایی به کار می‌روند که علائم بیماری تشدید شده است. در مصرف این گروه دارویی، انتخاب قدرت مناسب پماد، توجه به محل استفاده و محدودبودن مدت زمان مصرف اهمیت زیادی دارد و باید متناسب با شرایط پوست انجام شود. پس از فروکش‌کردن التهاب، معمولاً درمان یا متوقف می‌شود یا به پمادهای ملایم‌تر و مرطوب‌کننده‌ها تغییر می‌کند.

هیدروکورتیزون (Hydrocortisone)

هیدروکورتیزون ضعیف‌ترین عضو خانواده کورتیکواستروئیدهای موضعی است و معمولاً برای اگزمای خفیف استفاده می‌شود. این پماد التهاب سطحی پوست را کاهش می‌دهد و کمک می‌کند خارش و قرمزی خفیف بدون واردشدن فشار درمانی زیاد به پوست کنترل شود.

ویژگی‌ها و کاربردهای اصلی هیدروکورتیزون را می‌توان این‌گونه جمع‌بندی کرد:

• مناسب اگزمای خفیف و مراحل ابتدایی شعله‌ورشدن بیماری
• قابل استفاده برای کودکان و نواحی حساس مانند صورت و گردن
• کاهش‌دهنده خارش و قرمزی سطحی بدون اثر قوی یا تهاجمی
• معمولاً روزی ۱ تا ۲ بار و برای دوره‌های کوتاه استفاده می‌شود تا خطر وابستگی پوستی ایجاد نشود.

دزوناید (Desonide)

دزوناید یک استروئید موضعی با قدرت کم تا متوسط است که زمانی استفاده می‌شود که التهاب اگزما از مرحله خفیف عبور کرده، اما هنوز شدید و گسترده نشده است. این دارو تعادل مناسبی بین اثربخشی درمانی و ایمنی پوستی ایجاد می‌کند و به همین دلیل یکی از انتخاب‌های رایج برای کنترل اگزما، به‌ویژه در نواحی حساس بدن، محسوب می‌شود.

دزوناید می‌تواند خارش، قرمزی و التهاب را به‌طور مؤثر کاهش دهد، بدون اینکه مانند استروئیدهای قوی‌تر خطر بالای نازک‌شدن پوست را ایجاد کند. به همین علت، در کودکان و افرادی که پوست حساس‌تری دارند، کاربرد گسترده‌تری دارد و معمولاً به‌عنوان گزینه‌ای ایمن‌تر در نظر گرفته می‌شود.

• مناسب اگزمای خفیف تا متوسط
• قابل استفاده برای صورت، گردن و چین‌های پوستی با نظر پزشک
• ایمن‌تر از استروئیدهای قوی‌تر برای پوست‌های حساس
• معمولاً روزی ۱ تا ۲ بار و برای دوره‌های کوتاه مصرف می‌شود

تریامسینولون (Triamcinolone)

تریامسینولون یک کورتیکواستروئید موضعی با قدرت متوسط است که معمولاً برای اگزمای متوسط تا نسبتاً شدید به کار می‌رود؛ به‌ویژه زمانی که التهاب و خارش با پمادهای ضعیف‌تر مانند هیدروکورتیزون یا دزوناید به‌خوبی کنترل نشده‌اند. این دارو بیشتر برای نواحی‌ای از بدن استفاده می‌شود که پوست ضخیم‌تری دارند، مانند دست‌ها، پاها، بازوها و تنه.

تریامسینولون با مهار مؤثر التهاب پوستی، می‌تواند قرمزی پایدار، خارش مداوم و تورم را کاهش دهد و به پوست فرصت ترمیم بدهد. با این حال، به‌دلیل قدرت بالاتر نسبت به استروئیدهای ضعیف، مصرف آن باید محدود به دوره‌های شعله‌ورشدن بیماری باشد و از استفاده طولانی‌مدت یا روی نواحی حساس اجتناب شود.

• مناسب اگزمای متوسط تا نسبتاً شدید
• کاربرد اصلی روی بدن و نواحی با پوست ضخیم‌تر
• مؤثر در کنترل التهاب و خارش مقاوم
• نامناسب برای صورت، کشاله ران و چین‌های پوستی
• مصرف محدود به دوره‌های کوتاه و ترجیحاً تحت نظر پزشک

بتامتازون (Betamethasone)

بتامتازون یک کورتیکواستروئید موضعی قوی است که معمولاً در شرایطی تجویز می‌شود که اگزما وارد فاز شدید شده و علائمی مانند قرمزی گسترده، التهاب واضح، تورم و خارش شدید وجود دارد. این دارو با مهار سریع و مؤثر واکنش التهابی پوست، می‌تواند در مدت کوتاهی علائم آزاردهنده را به‌طور محسوسی کاهش دهد.

به دلیل قدرت بالای بتامتازون، این پماد بیشتر نقش «کنترل‌کننده شعله‌ورشدن شدید» را دارد و معمولاً برای مصرف کوتاه‌مدت روی نواحی غیرحساس بدن استفاده می‌شود. پس از فروکش‌کردن التهاب، ادامه درمان اغلب با استروئیدهای ضعیف‌تر یا مرطوب‌کننده‌های ترمیم‌کننده انجام می‌شود تا خطر عوارض پوستی کاهش یابد.

• مناسب اگزمای شدید و شعله‌ورشدن حاد بیماری
• اثر سریع در کاهش قرمزی، تورم و خارش شدید
• کاربرد روی نواحی غیرحساس بدن مانند اندام‌ها و تنه
• نامناسب برای صورت، گردن و چین‌های پوستی

فلوئوسینولون (Fluocinolone)

فلوئوسینولون یک کورتیکواستروئید موضعی با قدرت متوسط است که در برخی انواع اگزما، به‌ویژه اگزمای پوست سر یا ضایعات منتشر با شدت متوسط، کاربرد دارد. این دارو به‌گونه‌ای طراحی شده که بتواند التهاب و خارش را به‌طور مؤثر کاهش دهد، بدون آن‌که شدت عوارض استروئیدهای قوی‌تر را ایجاد کند.

فلوئوسینولون معمولاً زمانی انتخاب می‌شود که استروئیدهای ضعیف‌تر پاسخ درمانی کافی ایجاد نکرده‌اند، اما هنوز نیازی به استفاده از داروهای قوی وجود ندارد. به همین دلیل، این پماد اغلب به‌عنوان گزینه‌ای «میانی» در طیف درمان‌های استروئیدی در نظر گرفته می‌شود.

• مناسب اگزمای متوسط
• کاربرد ویژه در اگزمای پوست سر و نواحی خاص
• اثر متعادل در کاهش التهاب و خارش
• خطر عوارض کمتر نسبت به استروئیدهای قوی‌تر
• مصرف محدود و طبق دستور پزشک

کلوبتازول (Clobetasol)

کلوبتازول یکی از قوی‌ترین کورتیکواستروئیدهای موضعی است و تنها در موارد خاص اگزمای بسیار شدید، مقاوم به درمان و مزمن استفاده می‌شود. این دارو معمولاً زمانی مطرح می‌شود که سایر استروئیدهای موضعی با قدرت کمتر نتوانسته‌اند التهاب را کنترل کنند و ضایعات پوستی ضخیم و سفت باقی مانده‌اند؛ مانند اگزمای مزمن کف دست یا کف پا.

کلوبتازول با مهار بسیار قوی التهاب می‌تواند در مدت کوتاهی قرمزی، تورم و خارش شدید را کاهش دهد، اما همین قدرت بالا باعث می‌شود که مصرف آن نیازمند احتیاط جدی باشد. استفاده نادرست یا طولانی‌مدت می‌تواند به نازک‌شدن پوست، ایجاد ترک‌های پوستی و سایر عوارض منجر شود؛ به همین دلیل این دارو همیشه باید تحت نظارت پزشک مصرف شود.

• مناسب اگزمای بسیار شدید و مقاوم به درمان
• کاربرد اصلی روی ضایعات ضخیم و مزمن مانند کف دست و پا
• اثر ضدالتهابی بسیار قوی و سریع
• کاملاً نامناسب برای صورت، گردن و چین‌های پوستی
• مصرف فقط برای دوره‌های کوتاه و حتماً با تجویز پزشک

آمسی‌نونید (Amcinonide)

آمسی‌نونید یک کورتیکواستروئید موضعی با قدرت متوسط تا نسبتاً قوی است که برای کنترل اگزمای شدیدتر یا ضایعات مزمن و ضخیمی استفاده می‌شود که به استروئیدهای ضعیف‌تر پاسخ کافی نداده‌اند. این دارو می‌تواند التهاب واضح، قرمزی و خارش آزاردهنده را به‌طور مؤثر کاهش دهد و به فروکش‌کردن فاز فعال بیماری کمک کند.

آمسی‌نونید معمولاً روی نواحی غیرحساس بدن مانند اندام‌ها یا تنه استفاده می‌شود و مصرف آن باید محدود به دوره‌های کوتاه باشد. پس از کنترل علائم، ادامه درمان اغلب با داروهای ملایم‌تر یا مرطوب‌کننده‌های ترمیم‌کننده انجام می‌شود تا خطر عوارض پوستی کاهش یابد.

• مناسب اگزمای متوسط تا شدید یا ضایعات مزمن
• مؤثر در کاهش التهاب و خارش مقاوم
• کاربرد روی نواحی غیرحساس بدن
• نامناسب برای صورت و چین‌های پوستی
• مصرف کوتاه‌مدت و ترجیحاً تحت نظر پزشک

مهارکننده‌های کلسینورین موضعی (Calcineurin Inhibitors)

این گروه دارویی، درمان‌های غیر استروئیدی برای اگزما هستند که التهاب را از مسیر مهار پیام‌های ایمنی در پوست کاهش می‌دهند. مزیت مهم‌شان این است که مثل استروئیدها باعث نازک‌شدن پوست نمی‌شوند؛ بنابراین برای صورت، پلک‌ها، گردن و چین‌های پوستی که حساس‌تر هستند، گزینه‌ی بسیار ارزشمندی محسوب می‌شوند. در بسیاری از بیماران، این داروها برای درمان نگهدارنده مناسب‌اند و مصرف طولانی‌مدت آن‌ها ایرادی ندارد.

تاکرولیموس (Tacrolimus)

تاکرولیموس یک داروی موضعی غیر استروئیدی است که برای کنترل التهاب اگزما، به‌ویژه در نواحی حساس مانند صورت، پلک‌ها، گردن و چین‌های پوستی استفاده می‌شود. این دارو با مهار پیام‌های التهابی سیستم ایمنی در پوست عمل می‌کند و برخلاف استروئیدها باعث نازک‌شدن پوست نمی‌شود.

به‌همین دلیل، تاکرولیموس اغلب در بیمارانی استفاده می‌شود که اگزمای آن‌ها عودهای مکرر دارد یا نیاز به درمان نگهدارنده طولانی‌مدت دارند. احساس سوزش یا گرما در روزهای ابتدایی مصرف شایع است، اما معمولاً موقتی بوده و با ادامه درمان کاهش می‌یابد.

• مناسب اگزمای صورت، پلک‌ها، گردن و چین‌های پوستی
• گزینه‌ای مناسب برای درمان‌های طولانی‌مدت یا نگهدارنده
• بدون خطر نازک‌شدن پوست
• امکان بروز سوزش خفیف در شروع مصرف

پیمکرولیموس (Pimecrolimus / Elidel)

پیمکرولیموس یک داروی موضعی غیراستروئیدی است که بیشتر برای اگزمای خفیف تا متوسط، به‌خصوص در صورت و نواحی حساس، استفاده می‌شود. این دارو التهاب را به‌صورت ملایم‌تری نسبت به استروئیدها کنترل می‌کند و برای پوست‌های حساس انتخاب مناسبی محسوب می‌شود.

در بسیاری از بیماران، پیمکرولیموس به‌عنوان درمان دوره‌ای یا نگهدارنده به کار می‌رود تا از عودهای مکرر جلوگیری شود، به‌ویژه زمانی که استفاده مداوم از استروئیدها توصیه نمی‌شود.

• مناسب اگزمای خفیف تا متوسط
• قابل استفاده در صورت و نواحی حساس
• گزینه غیر استروئیدی با تحمل‌پذیری مناسب
• مناسب برای درمان نگهدارنده

مهارکننده PDE-4 موضعی

مهارکننده‌های PDE-4 داروهای غیر استروئیدی جدیدتری هستند که با اثر روی مسیرهای مولکولی التهاب، به کاهش قرمزی و خارش کمک می‌کنند. این گروه معمولاً برای اگزمای خفیف تا متوسط مطرح است، به‌خصوص وقتی بیمار می‌خواهد درمان غیر استروئیدی داشته باشد. این مهارکننده‌ها به اندازه استروئیدها تاثیر ندارند و اثر آن‌ها ملایم‌تر است و از این رو تنها برای موارد اگزمای خفیف تا متوسط توصیه می‌شود.

کریسابورول (Crisaborole / Eucrisa)

کریسابورول یک داروی موضعی غیر استروئیدی از گروه مهارکننده‌های PDE-4 است که برای اگزمای خفیف تا متوسط کاربرد دارد. این دارو با مهار یک مسیر مولکولی مشخص در فرآیند التهاب پوستی، به کاهش قرمزی، التهاب و خارش کمک می‌کند، بدون اینکه عوارض شناخته‌شده‌ی استروئیدهای موضعی را ایجاد کند.

کریسابورول معمولاً در بیمارانی استفاده می‌شود که تمایل دارند درمان غیر استروئیدی داشته باشند یا در نواحی‌ای مثل صورت و چین‌های پوستی که مصرف استروئیدها محدودیت دارد، به گزینه‌ای جایگزین نیاز است. در برخی افراد، به‌ویژه در روزهای ابتدایی مصرف، احساس سوزش خفیف گزارش شده که اغلب موقتی است.

• مناسب اگزمای خفیف تا متوسط
• داروی غیر استروئیدی با اثر ضدالتهابی
• قابل استفاده در نواحی حساس با نظر پزشک
• احتمال سوزش خفیف و گذرا در شروع مصرف

آنتی‌بیوتیک‌های موضعی در اگزمای عفونی یا زخم‌شده

گاهی به‌دلیل خاراندن، ترک‌خوردگی یا ترشح، اگزما مستعد عفونت باکتریایی می‌شود. در این حالت، درمان اصلی اگزما همچنان مهم است، اما ممکن است پزشک برای مدت کوتاه از یک آنتی‌بیوتیک موضعی کمک بگیرد. نشانه‌هایی مثل ترشح چرکی، افزایش درد و داغی پوست، بوی بد یا گسترش سریع قرمزی می‌تواند به نفع عفونت باشد.

موپیروسین (Mupirocin)

موپیروسین یک آنتی‌بیوتیک موضعی است که زمانی وارد درمان اگزما می‌شود که ضایعه به‌دلیل خاراندن، ترک‌خوردگی یا ترشح دچار عفونت باکتریایی سطحی شده باشد. این دارو با مهار رشد باکتری‌ها، به کاهش عفونت و فراهم‌شدن شرایط مناسب برای ترمیم پوست کمک می‌کند.
نکته مهم این است که موپیروسین درمان خودِ اگزما محسوب نمی‌شود و فقط در صورت وجود علائم واضح عفونت و برای مدت محدود تجویز می‌شود. استفاده بی‌مورد یا طولانی‌مدت از آن می‌تواند باعث ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی شود.

• مناسب اگزمای همراه با عفونت باکتریایی سطحی
• کمک‌کننده به بهبود ضایعات زخم‌شده یا ترشح‌دار
• مصرف کوتاه‌مدت و فقط با تشخیص پزشک

جایگزین داروهای ضدالتهاب اگزما نیست مصرف بی‌مورد یا طولانی‌مدت آن می‌تواند باعث مقاومت باکتریایی شود.

مرطوب‌کننده‌ها و پمادهای ترمیم‌کننده سد پوستی

مرطوب‌کننده‌ها پایه‌ی مراقبت از پوست اگزمایی هستند؛ چون مشکل اصلی در اگزما، ضعیف شدن لایه محافظ پوست و از دست‌رفتن رطوبت است. استفاده درست و منظم از این محصولات می‌تواند خشکی و خارش را کم کند، نیاز به داروهای قوی‌تر را کاهش دهد و تعداد عود بیماری را کمتر کند.

کرم‌ها و لوسیون‌های حاوی سرامید (Ceramide-based)

محصولات حاوی سرامید برای تقریباً همه بیماران مبتلا به اگزما مفید هستند، زیرا سرامیدها جزء اصلی لایه محافظ پوست محسوب می‌شوند. این ترکیبات به بازسازی لایه محافظ پوست کمک می‌کنند و از تبخیر بیش‌ازحد رطوبت جلوگیری می‌کنند.

استفاده منظم از کرم‌ها و لوسیون‌های سرامیدی می‌تواند خشکی، حساسیت و دفعات عود اگزما را کاهش دهد و به‌عنوان پایه درمان نگهدارنده در کنار سایر داروها نقش مهمی دارد.

• مناسب همه انواع اگزما، به‌ویژه برای مصرف روزانه
• کمک به ترمیم و تقویت سد پوستی
• کاهش خشکی مزمن و حساسیت پوست
• قابل استفاده در دوره‌های فعال و غیرفعال بیماری

پترولاتوم / وازلین (Petrolatum)

پترولاتوم یا وازلین یکی از قوی‌ترین مواد برای حفظ رطوبت پوست است و به‌ویژه در افرادی با خشکی شدید، ترک‌های پوستی یا اگزمای دست و پا کاربرد دارد. این ماده با ایجاد یک لایه محافظ روی پوست، مانع تبخیر آب می‌شود.

به همین دلیل، وازلین اغلب بعد از حمام یا روی مرطوب‌کننده‌های سبک‌تر استفاده می‌شود تا رطوبت جذب‌شده در پوست حفظ شود و خشکی تشدید نشود.

• مناسب خشکی شدید و ترک‌های پوستی
• ایجاد سد محافظ قوی روی پوست
• مفید در اگزمای دست و پا
• بهتر است روی پوست کمی مرطوب استفاده شود

محصولات حاوی جو دوسر کلوئیدی (Colloidal Oatmeal)

جو دوسر کلوئیدی به‌دلیل خواص ضدخارش و تسکین‌دهنده، در کاهش سوزش و خارش پوست اگزمایی نقش مهمی دارد. این ترکیب بیشتر برای اگزمای خفیف تا متوسط و در افرادی که خارش آزاردهنده دارند استفاده می‌شود.

محصولات حاوی جو دوسر کلوئیدی معمولاً تحمل‌پذیری بالایی دارند و می‌توانند به‌صورت روزانه و در کنار سایر درمان‌ها استفاده شوند.

• مناسب اگزمای خفیف تا متوسط
• کمک به کاهش خارش و سوزش
• تحمل‌پذیری خوب برای پوست حساس
• قابل استفاده روزانه

مرطوب‌کننده‌های حاوی گلیسرین و سایر هومکتانت‌ها (Humectants)

این گروه از مرطوب‌کننده‌ها با جذب آب به لایه سطحی پوست، باعث افزایش نرمی و انعطاف‌پذیری آن می‌شوند و برای پوست‌های خشک بسیار مفید هستند. این محصولات بیشتر برای مصرف روزانه روی بدن استفاده می‌شوند.

در افرادی که خشکی بسیار شدید دارند، بهتر است این مرطوب‌کننده‌ها همراه با یک امولینت قوی‌تر مانند وازلین استفاده شوند تا اثر آن‌ها ماندگارتر شود.

• مناسب پوست‌های خشک و دهیدراته
• افزایش نرمی و انعطاف‌پذیری پوست
• مناسب مصرف روزانه
• بهتر است همراه امولینت استفاده شوند

کرم‌های حاوی اوره (Urea-based)

کرم‌های حاوی اوره بیشتر برای زبری، پوسته‌ریزی و ترک‌های ناشی از خشکی پوست کاربرد دارند و معمولاً زمانی استفاده می‌شوند که التهاب فعال اگزما فروکش کرده باشد. اوره به نرم‌شدن لایه شاخی پوست کمک می‌کند.

با این حال، استفاده از این کرم‌ها روی پوست بسیار ملتهب یا ترک‌دارِ تازه ممکن است باعث سوزش شود، بنابراین باید با توجه به تحمل پوست و شدت التهاب مصرف شوند.

• مناسب زبری و پوسته‌ریزی ناشی از خشکی
• کمک به نرم‌شدن لایه شاخی پوست
• مناسب مراحل غیرحاد اگزما
• احتمال سوزش روی پوست ملتهب

پمادهای ترمیم‌کننده حاوی دکسپانتنول (Dexpanthenol)

پمادهای حاوی دکسپانتنول بیشتر نقش ترمیم‌کننده و محافظ دارند و برای پوست تحریک‌شده، ترک‌های سطحی یا آسیب‌های خفیف ناشی از خاراندن مناسب هستند. این ترکیب به بازسازی لایه سطحی پوست کمک می‌کند.

این محصولات معمولاً به‌عنوان درمان کمکی استفاده می‌شوند و جایگزین داروهای ضدالتهاب در دوره‌های فعال اگزما نیستند.

• مناسب پوست تحریک‌شده و آسیب‌دیده
• کمک به ترمیم سطحی پوست
• نقش محافظ و تسکین‌دهنده
• درمان کمکی، نه درمان اصلی

کرم‌های سدساز و ترمیم‌کننده داروخانه‌ای

این دسته از محصولات برای مراقبت روزانه از پوست اگزمایی طراحی شده‌اند و معمولاً ترکیبی از نرم‌کننده‌ها و مواد محافظ پوستی را در خود دارند. آن‌ها به کاهش خشکی، حساسیت و تحریک پوست کمک می‌کنند. استفاده منظم از این کرم‌ها می‌تواند دفعات عود اگزما را کمتر کند و نیاز به داروهای قوی‌تر را کاهش دهد، به‌ویژه در دوره‌هایی که بیماری در فاز کنترل‌شده قرار دارد.

• مناسب مراقبت روزانه پوست اگزمایی
• کمک به تقویت سد دفاعی پوست
• کاهش خشکی و تحریک مزمن
• مناسب استفاده طولانی‌مدت

جدول مقایسه‌ای انواع پمادهای اگزما

جمع‌بندی نهایی
در نهایت باید توجه داشت که بروز لکه‌ها، قرمزی‌ها و تغییرات ظاهری پوست همیشه فقط به اگزما محدود نمی‌شود و ممکن است ناشی از بیماری‌ها یا اختلالات پوستی مختلفی باشد که هرکدام نیاز به بررسی دقیق دارند. به همین دلیل، نادیده‌گرفتن این علائم یا به تعویق انداختن مراجعه به پزشک می‌تواند باعث طولانی‌شدن روند درمان یا تشدید مشکلات پوستی شود. اگر لکه‌ها، خارش یا التهاب پوست شما تداوم دارد یا به‌صورت مکرر عود می‌کند، بهترین اقدام مراجعه به پزشک متخصص پوست برای تشخیص دقیق و انتخاب درمان مناسب است.